Kreacja bohatera – od czego zacząć?
- Wysłane przez Małgorzata Poręba
- Data 2 września 2023
- Komentarze 4 komentarze
Na co zwracać uwagę, kreując bohatera powieści?
Dobrze rozpisana fabuła powieści jest ważna, ale nawet najciekawszy bieg wydarzeń może okazać się pisarską porażką, jeśli jego uczestnikami będą nudni, źle wykreowani bohaterowie. Postacie książkowe są równie istotne jak inne elementy powieści, a być może i najważniejsze. To z nimi utożsamia się czytelnik; uwielbia je lub wręcz przeciwnie, dopinguje im lub życzy jak najgorzej. Postać, która nie wywołuje żadnych emocji, szybko idzie w zapomnienie. Jak zatem stworzyć ciekawego bohatera, niezależnie od gatunku, w jakim piszemy, i na co zwracać uwagę podczas jego kreowania?
1. Dowiedz się o swoim bohaterze jak najwięcej
Wymyśliłeś bohatera o imieniu Adam do komedii obyczajowej o niespełnionym pisarzu. Adam ma dwadzieścia trzy lata, właśnie kończy studia na polonistyce, ma czarne włosy i bladą cerę, lubi pisać książki, tylko ma problem z ich wydaniem. Okej, i co dalej? Tego typu informacje o postaci to tylko szczyt góry lodowej. Podstawą jest rozpisanie bohatera na czynniki pierwsze, począwszy od jego przeszłości i dzieciństwa, a skończywszy na jego planach na przyszłość. Im więcej o nim wiesz, tym lepiej poprowadzisz tę postać i tym wiarygodniejsza się ona stanie.
Dlaczego studiuje polonistykę i jakie książki pisze? Dlaczego nie może ich wydać –pisze je źle czy ma problem z byciem zauważonym? Czy jest lubiany? Co sądzą o nim inni? Jaki ma kontakt ze swoją rodziną? A wcześniej: kto jest w tej rodzinie? Jak zarabia na życie? To tylko kilka pytań z wielu, jakie można zadać na dobry początek.
2. Zagłęb się w charakter bohatera
Gdy mamy już podstawy, teraz przychodzi czas na to, by zajrzeć w głąb umysłu bohatera. Warto stworzyć postać z takimi cechami, które popchną fabułę do przodu lub będą nam w jakiś sposób potrzebne. Ważne jednak, by zdać sobie sprawę z tego, że nie wystarczy obrzucić bohatera cechami typu: mądry, odważny, miły. W końcu żaden człowiek nie składa się tylko z dobrych przymiotów.
Poniżej kilka kwestii, które warto wziąć pod uwagę, kreując bohatera.
• Wady – prócz zalet równie ważne są wady; nie ma ludzi idealnych, tacy też nie powinni być bohaterowie. Adam jest zatem mądry i błyskotliwy, ale jednocześnie leniwy, bo nie chce mu się uczyć. Ma ciągotki do trunków, bywa też egoistyczny, bo często myśli jedynie o sobie i swoich książkach, a nie o innych ludziach.
• Lęki – każdy się czegoś boi. I nie mowa tu tylko o pająkach czy wężach, ale też o utracie pracy, byciu niekochanym czy braku pieniędzy. Adam zatem boi się bycia niedocenionym i niezauważonym mimo swojej ciężkiej pracy, dlatego pisze jedną książkę za drugą, by w końcu osiągnąć sukces i odpędzić swój lęk.
• Ambicje życiowe – czyli coś, do czego dąży nasza postać; co chce osiągnąć w życiu. W przypadku naszego Adama to głównie chęć wydania książki.
• Talenty – każdy ma w sobie coś wyjątkowego, co idzie mu łatwiej niż innym, a efekty są zachwycające. Co potrafi nasz bohater? Adam na przykład jest świetny w tworzeniu fabuły powieści i wierszy rymowanych, potrafi też jako jedyny wypić pięć szotów z rzędu i zachować jasny umysł.
• Temperament – czy bohater jest raczej spokojny i cichy, czy może wybuchowy i wszędzie go słychać? Czy jest bardziej emocjonalny i wrażliwy, czy też twardy i obojętny? Adam wpasowuje się w te pierwsze opcje.
• Rozczarowania – na czym nasza postać się zawiodła? Czym się rozczarowała? Adam oczywiście zawiódł się na wydawnictwach, ale idąc głębiej: mógł też czuć rozczarowanie stosunkiem swoich rodziców do jego pasji, ci bowiem nigdy go nie wspierali w pisaniu, a jedynie ganili za daremną pracę, przez co zaczął tracić pewność siebie.
Oczywiście warto lepiej rozwinąć swoją postać w każdym z tych punktów, zagłębiać się coraz bardziej, a samych punktów warto stworzyć więcej. Można dołożyć np. filozofię życiową, życie duchowe, stosunek do rówieśników, co bohater lubi, a czego nie, i wiele innych.
3. Poznaj tok myślenia swojego bohatera
Charakter bohatera jest już zarysowany? Teraz musimy poznać jego tok myślenia. Co motywuje go do działania? Czym się kieruje na co dzień? Czy chce mu się rano wstawać z łóżka, czy raczej od pobudki zaczyna narzekać na życie? Jak patrzy na świat? Czy jest typem osoby z humorem lub ironicznej, czy też wszystko bierze na poważnie? O Adamie można powiedzieć, że to nieśmiały cynik, który jest ciągle niezadowolony z życia, jednak udaje przed ludźmi zadowolenie i pewność siebie; motywuje go szansa na osiągnięcie sukcesu i udowodnienie rodzicom, że pisanie po nocach nie poszło na marne.
Przedstawienie toku myślenia poza dialogami zależy w dużej mierze od typu narracji. W pierwszoosobowej nietrudno o przedstawianie na bieżąco myśli bohatera. W trzecioosobowej również, jeśli stosuje się mowę pozornie zależną. Można też przedstawiać myśli z pomocą cudzysłowu. Wybór narracji powinien łączyć się z ogólną koncepcją i tym, jak bardzo chcemy zagłębić się w psychikę postaci.
4. Spraw, by bohater czymś się wyróżniał
Nie ma nic gorszego niż nudni bohaterowie, chyba że ta nuda jest celowym zabiegiem. Zawsze warto zadbać o to, by bohater wyróżniał się czymś, czy to w wyglądzie, czy w charakterze lub sposobie mówienia, tak by czytelnik z czymś go kojarzył. Może być na przykład świetnym akrobatą, mieć wielką brodę lub cierpieć na bezsenność i ciągle chodzić niewyspanym. Sprawdza się do zwłaszcza wtedy, gdy w naszej powieści jest więcej bohaterów i każdego trzeba jakoś zapamiętać. Jeden może mieć wielki nos, drugi utykać na jedną nogę, a trzeci seplenić. Adam na przykład przypomina młodego Johnny’ego Deppa i większość znajomych mówi na niego Johnny, co dodatkowo podbudowuje jego ego.
Warto też zadbać o to, by każdy bohater, przynajmniej z tych głównych, miał specyficzny sposób wypowiadania się, jakieś powiedzonka czy wyróżniającą się składnię zdań. W końcu w prawdziwym życiu każdy z nas wypowiada się nieco inaczej.
5. Zainspiruj się typami osobowości
Masz problem z tym, jak podejść do kreacji charakteru bohatera? A może szukasz jakiejś bazy, którą potem rozwiniesz pod swoją postać? W takim przypadku warto zainspirować się gotowymi typami osobowości, które nietrudno znaleźć w sieci czy też w książkach psychologicznych. Stanowią one spójne zestawy różnych cech charakteru i zachowań, dzięki czemu mogą być podstawą do wykreowania naszego bohatera. Dostępnych jest też wiele testów osobowości, które można wykonać pod swoją potencjalną postać; popularne są narzędzia takie jak 16Personalities czy Enneagram. Gdy mamy podstawowe cechy, możemy rozbudować bohatera o jego przeszłość, motywację, cel życiowy i wiele innych, a także sprawić, by czymś się wyróżniał, zachowując jednocześnie realistyczny zarys psychologiczny.
Pamiętajmy na koniec, że bohater musi się zmienić przez całą fabułę. Jeżeli wyrusza na wielką przygodę, zawsze wróci do domu odmieniony. Często ktoś nieśmiały staje się pewny siebie, wstydliwy zaczyna otwierać się na ludzi, a egoistyczny zaczyna zauważać potrzeby innych (tak jak i docelowo Adam).
Jeżeli chcesz nauczyć się pisać, zapisz się na kursy, warsztaty lub konsultacje pisarskie dostępne w ofercie Bloku Pisarskiego! Ja osobiście zapraszam też na moją pisarską stronę – pisarzowiczka – gdzie prócz blogu pisarskiego przedstawiam moje opowiadania, wiersze, fragmenty powieści i nie tylko.
Do napisania!
Małgorzata Jaworska
Ukończyłam sztukę pisania oraz magisterkę z twórczego pisania i marketingu wydawniczego na Uniwersytecie Śląskim. Aktualnie pracuję w marketingu internetowym, jednak moją główną pasją jest pisarstwo i sztuka. Prowadzę własną stronę pisarską – https://pisarzowiczka.pl/ – a także konto na Instagramie z poezją – https://www.instagram.com/wierszykowniaa/. Dążę do wydania własnej książki.
Może Ci się spodobać
Od dedlajnu do debiutu
Jeśli zapytamy copywritera, tłumaczkę, redaktora czy marketera, dlaczego odnajduje satysfakcję akurat w tej profesji, zapewne wśród odpowiedzi przewiną się frazy: „kreatywność”, „zamiłowanie do pracy z tekstami”, „przyjemność z zabawy językiem”, …
Krok w nieznane, krok ku marzeniu
Pisanie to Twoja pasja i miłość. Wspaniale jest się zaszyć z komputerem między rzędami ukochanych książek. W domowym zaciszu tworzysz, pracujesz nad warsztatem, zgłębiasz poradniki kreatywnego pisania. Wreszcie dojrzewa pragnienie …
Studia czy kursy? Kręte drogi do kariery pisarza
„Z wykształcenia jestem pisarzem/pisarką” – czy nie brzmi to dumnie? W ostatnich latach coraz więcej uczelni wyższych oferuje programy studiów o wdzięcznych nazwach, takich jak: twórcze pisanie, kreatywne pisanie, sztuka …
4 komentarzy